Jakie są różnice między brandy a whisky i jak je podawać?
Data publikacji: 06 Kwi 2023
Dla wielu osób odróżnienie whisky od brandy jest trudnym wyzwaniem. Pozornie wydaje się, że oba alkohole są bardzo podobne. W praktyce jednak istnieje wiele różnic między brandy a whisky, które pozwolą na lepsze zrozumienie natury tych szlachetnych trunków. Brandy i whisky cieszą się ogromną popularnością na całym świecie, ale jednocześnie stanowią tajemnicę dla wielu ludzi. Czym właściwie się różnią te alkohole? Jakie są ich rodzaje? Jakie są różnice między whisky single malt a blended? W jakich kieliszkach powinny być serwowane? Jak je pić? Przeczytaj nasz tekst, aby rozróżnić brandy od whisky oraz poprawnie je serwować i degustować.
SPIS TREŚCI
- Najpopularniejsze odmiany brandy, które powinieneś znać
- Serwowanie brandy
- Typologia whisky ze względu na kraj pochodzenia i rodzaj surowca
- Co to jest whisky single malt? Czym różnią się malt a blended?
- Serwowanie whisky
Najpopularniejsze odmiany brandy, które powinieneś znać
Zacznijmy zatem od podstaw, jakie są różnice między brandy a whisky. Najprościej ujmując brandy jest destylatem pozyskiwanym z wina wykonanego z białych winogron. Istnieją również rodzaje brandy wyprodukowanej z moreli, śliwek, wiśni i jabłek. Ciemny kolor alkoholu można uzyskać poprzez dodanie do niego karmelu. Sama nazwa „brandy" pochodzi od holenderskiego słowa „brandeuwijn", które oznacza destylowane wino. Najważniejszą różnicą pomiędzy brandy i whisky jest to, że brandy nie musi leżakować w drewnianych beczkach i produkowana jest na bazie wina. Brandy uznawane jest za luksusowy alkohol. Znakomicie pasuje do biznesowych spotkań i ważnych uroczystości.
Najważniejszymi gatunkami brandy są:
- Cognac — uważana za zdecydowanego faworyta wśród marek brandy. Brandy produkowana jest z winogron, pochodzących ze zbiorów we Francji, a następnie leżakuje co najmniej 2 lata w dębowych beczkach. Cognac jest wytwarzany w południowej Francji, a składa się głównie z winogron szczepu Ugni Blanc. Najwyższej jakości trunki tego gatunku są oznakowane literami X.O., VSOP lub VSO, które oznaczają „Extra Old” (starzone powyżej 10 lat), „Very Superior Old Pale” (starzone co najmniej 4 lata) i „Very Superior Old” (starzone co najmniej 2 lata). Cognac ma złożony smak i aromat z nutami owoców, cynamonu i wanilii.
- Brandy z Jerez — hiszpańska brandy produkowana w Andaluzji. Jest jedną z najstarszych marek na świecie, a jej cechą charakterystyczną jest leżakowanie w beczkach po sherry, co nadaje jej wyjątkowego aromatu.
- Calvados – wyjątkowa brandy produkowana z jabłek i gruszek. Zachwyca wyrazistym, owocowym smakiem. Jest to brandy najczęściej wykorzystywana w kuchni, jako dodatek do dań mięsnych i deserów.
- Armagnac - brandy podobna do cognac, ale z intensywniejszym i bardziej złożonym smakiem. Armagnac jest także produkowany we Francji, ale na północy kraju. Ponadto bazuje winogronach szczepu Folle Blanche. Armagnac starzeje się w drewnianych beczkach przez co najmniej trzy lata. Jeśli jest to typ „vintage”, czyli wino pochodzące z określonego rocznika, może leżakować nawet do 50 lat. Dojrzewa w dębowych beczkach przez co najmniej jeden rok. W smaku tego alkoholu dominują nuty orzechu, karmelu i przypraw.
- Brandy z Chile — wśród brandy pochodzących z Chile największą popularnością cieszą się te, które produkowane są z winogron uprawianych w dolinie Colchagua. Leżakują w dębowych beczkach aż 5 lat, co nadaje ich smakowi niezwykłej głębi.
Warto zaznaczyć, że istnieją także inne rodzaje brandy w zależności od regionu i surowca, którego używa się do produkcji.
Serwowanie brandy
Serwowanie brandy to sztuka, która polega na zachowaniu odpowiedniego balansu między piciem i delektowaniem się tym szlachetnym trunkiem. Każdą odmianę brandy serwuje się w pękatym kieliszku z krótką nóżką. Ten rodzaj szkła nazywany jest konikówką. Krótka nóżka umożliwia wygodne trzymanie kieliszka od spodu całą dłonią, aby w ten sposób delikatnie podgrzewać alkohol i potęgować jego walory smakowe.
Kieliszek do brandy napełnia się do 1/4 jego wysokości, a alkohol podaje w temperaturze pokojowej. Brandy podaje się bez dodatków w postaci lodu czy napojów. Można jednak jako uzupełnienie zastosować osobno podane pomarańcze lub gorzką czekoladę. Doskonale pasują do tego szlachetnego trunku również mocna, czarna kawa lub cygaro. Wypijając brandy, należy pamiętać o subtelnym delektowaniu się jego smakiem i aromatem. Jest to szczególnie ważne, gdy chcemy w pełni docenić jego walory.
Typologia whisky ze względu na kraj pochodzenia i rodzaj surowca
Whisky powstaje w wyniku destylacji zacieru zbożowego. Niepowtarzalny smak i aromat tego alkoholu nadaje dojrzewanie w dębowych beczkach. Whisky produkowana jest w wielu regionach świata za pomocą różnorodnych procedur. Podczas dojrzewania, whisky narażona jest na wiele czynników, takich jak temperatura i wilgotność, które mają wpływ na jej smak i aromat. Dojrzewanie trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu lat. Jednak niektóre wersje whisky mogą być przechowywane przez nawet kilkadziesiąt lat. W tym czasie ten alkohol nabiera charakterystycznej mocy, a także różnorodnych aromatów, w tym nut wanilii, karmelu, a nawet torfu.
Whisky można znaleźć w niemal każdym sklepie, a jej cena jest bardzo zróżnicowana. Wpływa na to wiele czynników, ale najważniejszym jest gatunek tego alkoholu. Whisky można podzielić ze względu na kraj jej pochodzenia, a także na rodzaj surowca, z którego powstała. Za najlepsze gatunki whisky (ze względu na kraj pochodzenia) uważane są:
- Irish whiskey - irlandzka whiskey składa się z wody, drożdży i słodu jęczmiennego. Jej charakterystyczny proces przygotowania wymaga trzykrotnej destylacji. Produkowana jest czasami z dodatkiem innych ziaren. Charakteryzuje się łagodnym smakiem i aromatem oraz nutami miodu i orzechów.
- Scotch - jeden z najbardziej rozpoznawalnych gatunków whisky na świecie. Produkowana jest z jęczmienia i innych ziaren, w pięciu regionach Szkocji: Highlands, Islands, Islay, Speyside oraz Lowlands. Ma charakterystyczny dymny posmak, który powstaje ze względu na sposób suszenia jęczmienia dymem torfowym.
- Canadian whisky - produkowana z mieszaniny ziaren (żyta, pszenicy, jęczmienia i kukurydzy), jest dosyć łagodna w porównaniu do whisky produkowanej w Szkocji i Irlandii. Ciekawostką z Kanady są także maple whisky. To whisky leżakowane w beczkach po syropie klonowym lub whisky z dodatkiem kanadyjskiego syropu klonowego. Są łagodne, z lekkim słodkim, miodowym posmakiem syropu klonowego.
- Japanese whisky - zyskująca na popularności whisky produkowana w Japonii. Jej cechą charakterystyczną jest subtelny smak. Produkowana jest w stylu szkockim. Charakteryzuje się delikatnym aromatem dębu i nutami owoców.
Whisky, szczególnie w wersji single malt (czym jest, dowiesz się poniżej), jest szczególnie chętnie wybierana jako upominek albo element zestawu prezentowego. Uważana za trunek elegancki, sprawdzi się w ramach podziękowania, prezentu świątecznego czy na ważne rocznice.
Co to jest whisky single malt? Czym różnią się malt a blended?
Whisky single malt jest jednym z najbardziej cenionych i rozpoznawalnych rodzajów whisky na świecie. To whisky, które jest produkowane wyłącznie z jednego, starannie wyselekcjonowanego rodzaju słodu jęczmiennego i destylowane w jednej destylarni. Proces słodowania polega na namoczeniu ziaren jęczmiennych w wodzie, a następnie suszeniu ich na powietrzu, zwykle przy użyciu dymu torfowego. Single malt destylowany jest zazwyczaj trzy razy, przez co usuwa się z destylatu więcej zanieczyszczeń. To wpływa na jego czystość i jakość. Co istotne dla naszej kieszeni - whisky single malt jest raczej droższy od blended. Ich ceny rozpoczynają się przeważnie powyżej 100 złotych, a kończą nawet na kilku tysiącach za wyszukane odmiany single malt whisky.
Zatem czym różnią się single malt a blended? Blended whisky albo inaczej whisky blendowana to rodzaj whisky, który powstaje z co najmniej dwóch różnych rodzajów destylatów zbożowych. Destylaty mogą pochodzić od różnych producentów. Jest to zazwyczaj mieszanka single malt i whisky zbożowej. Mieszanie różnych rodzajów whisky pozwala na uzyskanie optymalnego smaku i aromatu, który jest trudny do osiągnięcia w przypadku samej single malt whisky. Warto zaznaczyć, że każdy producent stosuje swoje własne metody mieszania, proporcje i dobór destylatów, co prowadzi do różnic w smaku i aromacie pomiędzy różnymi markami. Jeśli whisky jest alkoholem, który nam najbardziej odpowiada, warto pochylić się nad różnicami trunków z różnych destylarni i różnych krajów, by dostrzec różnice między nimi.
Serwowanie whisky
Whisky podaje się w szklankach z grubym dnem i prostymi ściankami. Dobrze sprawdzają się również kieliszki tulipanowe, które podkreślają najważniejsze walory trunku, takie jak smak i aromat.
Popularnym sposobem picia whisky jest dodanie do kieliszka odrobiny wody lub kilku kostek lodu, co łagodzi smak. Najpopularniejszym drinkiem jest whisky z dodatkiem coca-coli, soku pomarańczowego lub soku jabłkowego. Warto jednak pamiętać, że whisky jest alkoholem szlachetnym, a dodatki soków lub napojów mogą przyćmić wyjątkowy aromat trunku.