Czarny bez - właściwości i przepis na nalewkę na spirytusie
Data publikacji: 23 Maj 2024
Czarny bez to pospolity gatunek obecny na terenie całej Polski, potocznie określany jako dziki bez, bez apteczny lub bez lekarski. Można go bez trudu rozpoznać po białych rozłożonych kwiatach i fioletowoczarnych owocach, które dojrzewają późnym latem. W stanie naturalnym rośnie w lasach, zaroślach, na łąkach czy nawet przy drogach. Większość owoców i kwiatów czarnego bzu jest toksyczna i nie należy spożywać ich na surowo. Najbardziej niebezpieczny dla zdrowia jest niedojrzały, bo znajduje się w nim glikozyd cyjanogenny. Związek ten jest potencjalnie toksyczny i zagrażający życiu, ponieważ może ulegać hydrolizie, powodując uwolnienie cyjanku. Na szczęście w wyniku obróbki cieplnej trujące związki ulegają degradacji, a po ugotowaniu z dojrzałego czarnego bzu można zrobić dżemy, galaretki, soki do picia, wina i aromatyczne nalewki.
SPIS TREŚCI
Właściwości i zastosowanie kwiatów i owoców czarnego bzu
Kwiaty i jagody czarnego bzu (z łac. Sambucus nigra) są znane jako tradycyjne lekarstwo na różnego rodzaju dolegliwości lub choroby i są powszechnie stosowane w medycynie ludowej. Ludzie używali czarnego bzu ze względu na korzyści zdrowotne od setek lat. Tradycyjnie stosowano go do leczenia gorączki i reumatyzmu, a starożytni Egipcjanie używali go do poprawy cery i leczenia oparzeń. Obecnie czarny bez jest najczęściej przyjmowany jako suplement w leczeniu objawów przeziębienia i grypy.
Liczne badania wskazują, że owoce i kwiaty czarnego bzu są wysoce odżywcze i bogate w związki bioaktywne, takie jak polifenole i antocyjany. Czarny bez jest wspaniałym źródłem przeciwutleniaczy. To kluczowe składniki zarządzania odpowiedzią organizmu na stany zapalne i przeciwdziałające stresowi oksydacyjnemu poprzez neutralizację wolnych rodników. Jest to ważne, ponieważ wolne rodniki są niestabilnymi cząsteczkami, które powstają podczas normalnych procesów metabolicznych i ekspozycji na obce czynniki w środowisku. Obecność flawonoidów zapewnia właściwości napotne, przeciwgorączkowe i moczopędne.
Czarny bez jest bogaty w składniki odżywcze, takie jak węglowodany, białka, tłuszcze, kwasy tłuszczowe, kwasy organiczne, minerały, witaminy i olejki eteryczne. Wyciąg z czarnego bzu jest też odpowiedni dla osób chcących zrzucić nadmierne kilogramy. Czarny bez wykazuje również właściwości przeciwdepresyjne i przeciwnowotworowe. Mimo wszystko istnieje duża potrzeba dalszych badań nad innymi właściwościami tej cennej rośliny. Pamiętaj, aby zawsze skonsultować się z lekarzem przed wypróbowaniem jakiegokolwiek nowego środka ziołowego, ponieważ zawsze istnieje możliwość niezamierzonych konsekwencji, reakcji alergicznej lub interakcji z innymi lekami.
Nalewka z czarnego bzu - niezbędne składniki
Być może natknąłeś się na czarny bez, w postaci nalewki lub syropu, jeśli kiedykolwiek miałeś przeziębienie lub grypę. Nalewka z czarnego bzu to prosty sposób na przekształcenie świeżych lub suszonych owoców czarnego bzu w domowy środek wzmacniający układ odpornościowy. Nalewka, która jest skoncentrowanym ekstraktem ziołowym, jest idealnym sposobem na zebranie leczniczych właściwości czarnego bzu i można ją przygotować w domu przy użyciu tylko kilku składników i bardzo niewielkiej ilości sprzętu. Najważniejszą rzeczą, której będziesz potrzebować, jest jednak cierpliwość – dokładnie około 2 miesięcy. Odkryj, jak proste jest zrobienie własnej nalewki z czarnego bzu w domu i podaruj butelkę bliskim osobom.
Nalewkę z czarnego bzu przygotujesz z dojrzałych owoców bez szypułek. Szypułki są gorzkie i psują cały smak. Najlepiej używać świeżych owoców, tuż po zbiorach, czyli mniej więcej na przełomie sierpnia i września w celu wydobycia ich pełni właściwości. Zanim się zabierzesz do pracy przygotuj 0,5 l spirytusu Wielkopolskiego, 0,5 l wódki Classic, 750 g owoców czarnego bzu, 250 g cukru. Niezbędny będzie również duży słoik. Jeżeli lubisz lekko ziołowy smak nalewek możesz dodać opcjonalnie przyprawy, którymi mogą być: liście melisy, liście szałwii, imbir, hyzop lub dziką różę. Dodatkowo warto dodać odrobinę soku z cytryny. Zachęcamy również do zapoznania się z przydatnymi poradami dotyczącymi wyrabiania domowych nalewek.
Jak zrobić nalewkę z czarnego bzu?
Nalewka z owoców czarnego bzu na spirytusie to jedna z niewielu nalewek, która wymaga wcześniejszego ugotowania owoców. Przypominamy, że surowe owoce mogą wywołać nudności, wymioty i zasłabnięcia, a jagody czarnego bzu zdatne są tylko po ich wcześniejszej obróbce termicznej. Przygotowanie nalewki z czarnego bzu jest dość proste. Oto krok po kroku jak to zrobić:
- Dojrzałe owoce czarnego bzu dokładnie umyj, pozbaw szypułek.
- Zalej owoce gorącą wodą w garnku, gotuj przez ok. 5 minut.
- Odcedź, wypełnij słoik jagodami do połowy (możesz je delikatnie porozgniatać).
- Dodaj spirytus, wódkę, cukier oraz opcjonalnie inne składniki wymienione wyżej, pozostawiając odrobinę przestrzeni.
- Przykryj słoik szczelnie dopasowaną pokrywką i dobrze nim potrząśnij. (Jeśli twoja pokrywka nie jest szczelna, prawdopodobnie będziesz mieć bałagan na rękach! Polecamy używanie pokrywki i opaski do konserw.)
- Umieść słoik w ciemnym miejscu lub spiżarni. Odstaw na 8 tygodni. Od czasu do czasu potrząśnij nim.
- Odcedź nalewkę przez sitko, gazę lub ściereczkę bawełnianą i rozlej do butelek.
W przeciwieństwie do syropu z czarnego bzu, który może być przechowywany w lodówce przez około 2-3 tygodnie, nalewka wytrzyma i zachowa swoje właściwości aż do 3 lat. Butelkę warto zawsze zaetykietować i umieścić na niej datę produkcji. Jak zwykle zachęcamy do skosztowania gotowych nalewek, na podstawie receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Na zdrowie!
ŹRÓDŁA – więcej o właściwościach czarnego bzu poczytasz tutaj: