Bimber, a wódka. Samogon, księżycówka, okowita. Czy rozróżniasz te pojęcia?
Data publikacji: 03 Sie 2022
Świat alkoholu jest barwny niczym karnawał w Rio de Janeiro. Na świecie istnieje wiele rodzajów alkoholu, których w Polsce nie znamy, a które charakteryzują się nie tylko oryginalnymi nazwami, ale także unikalnymi metodami przygotowania. Czy jest jakaś roślina, z której nie można wyprodukować alkoholu? Zapewne tak. A czy wyobrażasz sobie alkohol z mewy? Żyjący na dalekiej północy Inuici od stuleci wytwarzają z niej… wino. To może absurdalny przykład, ale dobrze pokazujący, że w różnych tradycjach i regionach świata, alkohole są produkowane na różne sposoby, z różnych surowców i mogą mieć różny smak. Zatem czy wódka, okowita, samogon, księżycówka i bimber to to samo, czy czymś się różnią? Dowiesz się z tego artykułu.
SPIS TREŚCI
- Wódka – i nic więcej nie trzeba dodawać.
- Co to jest okowita? Okowita, a wódka.
- Co to jest bimber? Bimber, a wódka.
- Podsumowanie
Wódka – i nic więcej nie trzeba dodawać.
Aby dobrze zrozumieć wszystkie wymienione pojęcia trzeba rozpocząć od wódki. Jej historii, sposobu produkcji i surowców, z których jest wytwarzana. Wódka jest czystym, bezbarwnym, wysokoprocentowym trunkiem, uzyskiwanym przez zmieszanie spirytusu rektyfikowanego z wodą. Synonimem do słowa wódka jest gorzałka i wywodzi się od czasownika „gorzeć”, czyli „palić” lub „płonąć”. Odnosi się to do sposobu produkcji, czyli podgrzewania. Więcej o produkcji wódki dowiesz się z naszego poprzedniego wpisu - zajrzyj do niego koniecznie. Wódka ma swoją definicję prawną w Unii Europejskiej i w innych krajach poza nią, która dokładnie reguluje, co może być nazywane wódką, a co nie. Podobnie polska wódka od kilkunastu lat jest chroniona prawnie przez oznaczenie pochodzenia geograficznego produktu.
Co to jest okowita? Okowita, a wódka.
Okowita swoją nazwę zawdzięcza łacińskim słowom aqua vitae i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „wodę życia”. To po prostu staropolskie określenie na wódkę albo na nieoczyszczony, surowy spirytus. Zazwyczaj pochodzi z tych samych surowców co wódka, tj. ze zbóż i ziemniaków. Nazwa okowita nie jest chroniona prawnie i producenci często to wykorzystują, tworząc kreatywne wersje tego trunku, przypominające bardziej brandy niż wódkę. Okowitę można również stworzyć z owoców lub soków owocowych.
Okowita jest starsza od wódki i pierwotnie była produktem destylacji wina. Tradycyjnie okowita była destylowana trzy razy, w odróżnieniu od wódki, która może być poddawana temu procesowi wiele razy więcej. Pierwszy destylat okowity to brantówka, drugi to szumówka, a trzecim jest właściwa okowita. O ile wódka powinna być bardziej neutralna w smaku, okowita taka nie musi być. Kolor okowity nie zawsze jest bezbarwny, bywa słomkowy, a zawartość alkoholu nie zawsze jest zbliżona do 40%. Okowity mogą być także nazywane bimbrami.
Co to jest bimber? Bimber, a wódka.
Ciekawym alkoholem jest także bimber. Występuje pod naprawdę wieloma nazwami takimi jak: samogon, księżycówka, czar PGR-u, krzakówka, kieratówka, łzy sołtysa czy popularny obecnie duch puszczy. Jednak jednym z naszych ulubionych jest skrót PKWN – Polski Koniak Wytwarzany Nocą. To z pewnością nie wszystkie synonimy bimbru i w każdym regionie Polski przyjęły się inne określenia. Swojsko brzmiące nazwy nie są tu przypadkowe. Bimber jest z założenia tworem amatorskim, produkowanym chałupniczo, nie tylko w Polsce. Lokalne określenie na bimber w Stanach Zjednoczonych to moonshine – księżycówka. Nazwa wzięła to się stąd, że ponieważ jest nielegalny, pędzono go pod osłoną nocy. Zresztą Amerykanie też mają inne, równie wymyślne nazwy na określenie bimbru, takie jak (w tłumaczeniu na język polski): biały piorun (white lightning), piracka kopia (bootleg – często tym słowem opisuje się nielegalne oprogramowanie komputerowe i informatyczne) czy górska rosa (mountain dew). Są też inne trudne do przetłumaczenia nazwy jak: choop czy hooch. W USA bimber cieszył się największą popularnością w czasach prohibicji.
A więc, czym jest bimber? To nie jest łatwe pytanie, bo bimbrem może być wszystko, co jest cieczą z alkoholem. I to dosłownie. Może być pędzony ze wszystkiego co rośnie, może mieć dowolną moc i dowolny kolor. W Stanach najczęściej wytwarzany jest z kukurydzy, w Polsce z ziemniaków i zbóż, w Armenii z winogron czy moreli, w Ugandzie z bananów. Zwykle jest po prostu robiony z najtańszych, dostępnych surowców. Sposoby na produkcję bimbru też trudno zliczyć. Wszystko zależy od kreatywności produkującego. Nie ma żadnych zasad i wytycznych w jego produkcji. Choć smak może być różny, jego zapach jest zazwyczaj dość specyficzny i ostry. Aby zniwelować aromat, bimber może być oczyszczany mechanicznie lub chemicznie. Czasami zdarza się tak, że bimber jest starzony w beczkach podobnie jak whisky.
Bimber często porównywany jest do wódki, jednak równie dobrze można zestawić z innym dowolnym alkoholem. Czym bimber różni się od wódki? Po pierwsze tym, że powstaje w procesie destylacji, a wódka, w bezpieczniejszym dla zdrowia, procesie rektyfikacji. Wódka jest wielokrotnie destylowana i filtrowana, z bimbrem bywa różnie. Bimber, produkowany w niekontrolowanych warunkach, może zawierać w składzie pierwiastki ciężkich metali jak miedź, cynk czy ołów. Najbardziej niebezpieczny dla zdrowia jest jednak metanol, który tworzy się w procesie destylacji i który musi być usunięty, aby alkohol był zdatny do spożycia. Stężenie alkoholu w bimbrze często jest wyższe niż w wódce.
Podsumowanie
Warto zaopatrywać się w alkohole z zaufanego źródła. Produkcja bimbru w Polsce jest nielegalna, chociaż aparatura do jego produkcji - już nie. Lepiej w domu zrobić cydr, nalewkę albo miód pitny. W Wielkopolskiej Manufakturze Wódek specjalizujemy się w produkcji wódki i okowit, dlatego serdecznie zapraszamy Cię do zapoznania się z naszą ofertą. Mamy również nadzieję, że artykuł rozwiał Twoje wątpliwości, których z tych alkoholi unikać, a które można bezpiecznie spożywać. Na zdrowie!